فعالیت آنزیم پاراکسوناز، اکسیداسیون لیپیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها در بیماران دیابتی و غیردیابتی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه

مقدمه: تشدید اکسیداسیون لیپیدها و اختلال عملکرد اکسیدان‌ها در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه منجر به تسریع ابتلا به آترواسکلروز می‌گردد. پاراکسوناز ـ که یک آنزیم همراه HDLC- است ـ اثرات آنتی‌اکسیدان دارد و از اکسیداسیون لیپیدها جلوگیری می‌کند. مطالعه حاضر جهت بررسی فعالیت پاراکسوناز و سایر متغیرهای اکسیداسیون لیپیدها در بیماران دیابتی و غیردیابتی مبتلا به نارسایی مزمن کلیه طراحی شده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مورد ـ شاهدی که در سال 81-1380 در مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد، 92 بیمار مبتلا به نارسایی مرحله نهایی کلیه (ESRD) شامل 46 بیمار دیابتی ESRD و 46 بیمار غیردیابتی ESRD به همراه 46 نفر در گروه شاهد تحت بررسی قرار گرفتند. بیماران از بخش‌های همودیالیز مراکز پزشکی انتخاب شده، از نظر سن و جنس و طول مدت همودیالیز با یکدیگر تطبیق داده شدند. نمونه خون در وضعیت ناشتا از بیماران قبل از شروع دیالیز و نیز از گروه شاهد گرداوری شد. تمامی آزمایش‌ها در آزمایشگاه مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم انجام شد. یافته‌ها: سطح سرمی کلسترول تام، HDL-C و LDL-C در گروه شاهد به طور معنی‌داری از گروه‌های دیابتی و غیردیابتی ESRD بالاتر بود. سطح آپولیپوپروتئین A-I نیز در گروه شاهد بالاتر از دو گروه مورد بود. فعالیت آنزیم پاراکسوناز سرمی در بیماران دیابتی و غیردیابتی ESRD به طور معنی‌دار پایین‌تر از گروه شاهد بود ولی در سطح ظرفیت کلی آنتی‌اکسیدان (TAC) و LDL-C اکسیده (OX-LDL) اختلاف معنی‌داری بین سه گروه دیده نشد. در هیچکدام از متغیرها اختلاف معنی‌داری‌ بین بیماران دیابتی و غیردیابتی ESRD وجود نداشت. نتیجه‌گیری: کاهش فعالیت آنزیم پاراکسوناز در بیماران دیابتی و غیردیابتی ESRD می‌تواند باعث افزایش روند اکسیداسیون لیپیدها گردد. کاهش سطح HDL-C و apo-A-I خطر ابتلا به آترواسکلروز را در این بیماران تشدید می‌کند.